Với một người có bút lực mạnh mẽ như Trần Tử Văn, 1.500 trang sách có thể chỉ là những tác phẩm tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của anh, nhưng qua đó người đọc thấy rõ một phong cách, nghệ thuật truyền tải câu chuyện độc đáo, duyên dáng và rất Sài Gòn. Tôi đã đọc nhiều tiểu thuyết, ký sự của anh, có những quyển tái bản nhiều lần, nhưng lúc nào cũng bị suýt, hấp dẫn bởi lối viết “nửa thực, nửa hư” ấy. Nhà văn Đào Hiếu từng nhận xét: “Trần Tử Văn có một văn pháp rất riêng, không ai có được, không ai bắt chước được. Bình thường các nhà văn thường lấy từ cuộc sống những chất liệu, những chi tiết để hư cấu thành nhân vật, còn Trần Tử Văn thì nắm tay “lôi” nhân vật từ trong cuộc sống đi vào tác phẩm của mình. Chính bởi vậy mà nhân vật trong truyện của anh rất thật, rất đa dạng và đầy tính thuyết phục”... Đọc văn của anh, người ta thấy được cái duyên của sự hào sảng, chính trực thẳng thắn, nhân đức và giản dị. Tôi rất thích lối kể chuyện “ngay hàng thẳng lối”, “từ trong ra ngoài” dễ hiểu dễ nhớ với những câu văn ngắn, tốc độ nhanh. Giới điện ảnh quan tâm chú ý tới tác phẩm của Trần Tử Văn không chỉ vì đề tài công an có sức quyến rũ cao, mà chính từ văn phong, tình tiết trong truyện của anh. Ai cũng phải công nhận văn phong Trần Tử Văn giàu chất điện ảnh. Tính cách nhân vật diễn tả qua hành động nhiều hơn là nội tâm. Trong tiểu thuyết hay truyện ngắn, người ta rất kỵ thứ văn chương dông dài, rườm rà “nhiều chữ ít ý”, “nhiều từ ít nghĩa”. Đọc văn của Trần Tử Văn, người ta bị thu hút từ dòng trước nhất cho tới kết thúc. Không thấy sự thừa của câu chữ. Tuồng như Trần Tử Văn không có thèm muốn tác phẩm bề thế, hoành tráng về hình thức. Anh chú trọng tới dung lượng vừa và đủ “nói ít hiểu nhiều”. Cách viết ấy tưởng đơn giản nhưng không dễ biểu hiện. Một bút pháp đương đại, nhiều vốn sống. Bên cạnh sự giản dị trong phong cách sinh hoạt, văn phong của Trần Tử Văn còn cho thấy một sự điềm đạm, một nét thuần khiết của tính ôn hòa, và đó có nhẽ là những đặc điểm của văn chương hiện đại. Cái thời câu chữ hoa hòe hoa sói đã qua lâu rồi, và những ngẫm dông dài, chủ quan kể như cũng đã cáo chung. Với người cầm bút hẳn là nói cho được điều đáng nói để giúp người đọc biết được vấn đề đáng phải quan tâm. Trong nhiều trường hợp bạn Trần Tử Văn cũng biết kiệm lời để cho sự việc dành phần chủ động. Đó cũng là sự chủ động của chính ngòi bút, bởi tác giả đã nắm vững vấn đề và có đủ sự trang nghiêm lẫn thăng hoa trong cách biểu lộ. Ngành nghề mà bạn chọn lọc đã mở tuyến đường xuyên suốt qua những tháng năm cho sự sáng tác với đủ điều kiện cần thiết, trong đó vốn sống là cái ưu thế hàng đầu. Hẳn nhiên, trên mảnh đất màu mỡ ấy không phải người canh tác nào cũng biết khai hoang đúng mức công việc gieo trồng. Bạn Trần Tử Văn là một trong số không nhiều tác giả đã biết gạn lọc, chọn lựa, đã biết vun trồng để có những vườn hoa lá tươi xanh. Anh đã sớm thành công khi bước vào nghề, với ý thức làm việc cần mẫn, với óc sáng tạo, thông minh, anh đã có được những đóng góp đáng kể vào dòng văn chương đô thị cũng như cả nước.
Tôi cầm bút đã 36 năm, một quãng thời gian khá dài, có quá nhiều điều để nói. Cuộc sống dập dồn hút con người lên tận đỉnh cao, đẩy con người rớt xuống vực sâu, đưa ra biển cả minh mông hoặc trả về dòng sông âm thầm. Thật là kỳ diệu, những điều tôi muốn nói thì bạn bè tôi, những người cùng sống trong một xã hội đã nhìn thấy và nói thay hết rồi. Thế mới hay, khi còn sống, làm việc và quan hệ không ai có thể che đậy được điều gì với mọi người xung quanh, chẳng qua người ta có muốn nói những điều đã biết về bạn hay không mà thôi. Thực tâm cảm ơn những người đã san sớt buồn vui với tôi trên những bước thăng trầm suốt quãng đường khá dài. Xin tri ân một cộng đồng đã nuôi nấng từ thể chất đến tinh thần, giúp tôi lớn lên với cuộc đời như ngày hôm nay.
|
Chủ Nhật, 28 tháng 7, 2013
Nhân đọc Tác phẩm tuyển lựa của Trần Tử Văn: Một phong cách rất Sài Gòn
